آداب معاشرت

سلام و احوالپرسی های رسمی:

در برخوردهای رسمی به جای اینکه بگویید: “چطوری؟” بگویید:”سلام حالتان چطور است؟”

بهتر است نام و عنوان طرف مقابل را هم ذکر کنید برای مثال “سلام آقای محمدی”

صدا و حالت شما می‌تواند رسمیت شما را منتقل کند.

سعی کنید صاف بایستید.

در چشمان طرف مقابلتان نگاه کنید.

واضح حرف بزنید سلام و احوالپرسی‌های رسمی باید دلنشین و صادقانه ابراز شود و در عین حال افراطی و احساساتی نباشد.

سلام و احوالپرسی‌های غیررسمی:

سلام و احوالپرسی غیررسمی را می‌توان به زبان آورد یا با حرکات نشان داد و یا هر دو.

“سلام” و “چطوری” یا عبارت خودمانی‌تر “چه خبر؟” که معمولا با لبخند و در صورتی که نام فرد را می‌دانید با به زبان آوردن نام او همراه است.

هنگامی که عجله دارید، هم در سلام کردن تعلل نکنید و اگر متوجه شدید که طرف مقابلتان تمایل دارد با شما هم صحبت شود بطور مختصر علت عجله را بیان کنید و مودبانه از او جدا شوید.

در مواقعی که فاصله زیاد است و فرد صدای شما را نمی‌شنود یا صدای شما ممکن است باعث ایجاد مزاحمت شود بهتر است به جای سلام کردن سرتان را تکان دهید.

پس از سلام کردن، بسیارکوتاه حال طرف مقابلتان را بپرسید و اجازه دهید تا وی به شما پاسخ بدهد.

بلند شویم …. یا نه؟

چه خانم هستید چه آقا، بلند شدن به پای کسی که تازه وارد اتاق شده، به منظور سلام و احوالپرسی، از قدیم نشانه احترام بوده است.

ایستادن در هنگام سلام و احوالپرسی به خصوص زمانی مهم است که طرف مقابلتان:

  • ازشما بزرگ‌تر باشد
  • از لحاظ کاری در جایگاه بالاتری نسبت به شما قرار داشته باشد
  • کسی باشد که برای اولین بار او را ملاقات می‌کنید
  • کسی باشد که طبق سنت باید احترام خاصی برای او قائل شوید، از جمله رئیس یک شرکت، مقامی رسمی یا نماینده‌ی کشوری دیگر، یا عضوی از روحانیت یا فرقه مذهبی.

آداب دست دادن:

به خاطر داشته باشید که دست دادن یعنی پیشنهاد دوستی. اگر شل دست بدهید سرد و بی علاقه به نظر می‌رسید.

دست دادن چهار مرحله دارد:

  1. دست راستتان را در حالی که شستتان فاصله دارد دراز کنید، بطوری که بین شست و انگشت نشانه شکل “وی” ایجاد شود.
  2. کف دستتان را روی کف دست فرد مقابل قرار دهید به طوری که دو فضای “وی” شکل در هم قفل شوند.
  3. دست طرف مقابلتان را کمی فشار دهید، ولی نه زیاد! و دو یا سه بار تکان دهید.
  4. دست طرف مقابلتان را رها کنید و دستتان را پایین بیاورید.

نکته:

– با این افراد شما دستتان را جلو نبرید، بگذارید اگر مایل بود دست دراز کند

  1. به یک خانم
  2. به شخص مسن تر از خودتان
  3. به یک شخصیت مهم
  4. به کسی که به شما معرفی می‌شود

– اگر دست شما خیس است، به هیچ وجه با دست خیس و یا مچ دست، دست ندهید، کافیست عذرخواهی کنید و ایستاده احترام بگذارید.

وقتی کسی با شما دست نمی‌دهد:

ما آنقدر عادت کرده‌ایم که وقتی دستمان را به سوی کسی دراز می‌کنیم با ما دست بدهد که وقتی از طرف مقابل چنین عکس‌العملی را نمی‌ بینیم عجیب به نظرمان می‌رسد. چرا باید کسی با من دست ندهد در حالی که من دستم را به سمت او دراز کرده‌ام؟ در چنین مواقعی دستتان را پایین بیاورید و تعجبتان را ابراز نکنید. حتی اگر بجا دستتان را به سمت او دراز کرده‌اید.

رعایت ادب از خانه آغاز می‌شود

شما باید همان ملاحظه، احترام و ادبی را که در مورد همکاران یا حتی افرادی که نمی‌شناسید نشان می‌دهید، برای اعضای خانواده و اهالی خانه هم به کار ببندید. بزرگ‌سالی که خوب با هم رفتار می‌کنند الگوی خوبی برای فرزندانشان هستند:

  • هر روز صبح و عصرها وقتی به خانه برمی‌گردید با اهالی خانه سلام و احوالپرسی کنید.
  • وسایل مربوط به خودتان را جمع و جور کنید.
  • کارهای روزمره خانه را به دیگران محول نکنید.
  • سر میزغذا، برای فعالیت دست جمعی و سر قرارها به موقع حاضر شوید.
  • قبل از اینکه قولی بدهید با افراد ذی­نفع مشورت کنید. شاید برنامه‌ای که برای سور و سات جشن تولد در نظر دارید درست زمانی باشد که یکی از اهالی خانه باید خود را برای امتحانی آماده کند.
  • یکدیگر را تحقیر نکنید و اختلاف نظرها را در خفا مطرح کنید. بچه‌ها یاد می‌گیرند و تحت تاثیر کلمات منفی شما قرار می‌گیرند.
  • توجه کنید، توجه کنید، توجه کنید. هر وقت کسی در حق شما لطفی می‌کند تشکر کنید و هر وقت می‌توانید از اهالی خانه تعریف کنید: (الکس ممنونم که ماشین ظرف­شویی را خالی کردی)، ( ماری غذای امروز بسیار لذیذ بود)
  • به حریم خصوصی یکدیگر احترام بگذارید.
  • برای عقاید یکدیگر احترام قائل شوید حتی اگر با آن مخالفید.
  • مکان عمومی:در مکان‌های عمومی شاید کسی شما را نشناسد، اما نامرئی نیستید پس کمی درباره تصویری که مردم از شما می‌بینند فکر کنید.با ما همراه باشید با رعایت چند نکته در مکان‌های عمومی.

    حواستان به بلندی صدا باشد:

    مکان ‌های عمومی طبیعتا پر سرو صدا هستند، ولی شما سعی کنید با صدای بلند خود به این شلوغی اضافه نکنید.

    کمتر با موبایلتان حرف بزنید:

    سعی کنید مکانی خلوت‌تر را برای حرف زدن با موبایل پیدا کنید تا مزاحم دیگران نشوید.

    مراقب حرف‌هایتان باشید:

    ناسزاهایی که شاید رفقای شما را آزار ندهد می‌تواند برای دیگران توهین‌آمیز باشد­ ­– و به هر حال کسانی که در اطرافتان هستند حرف‌های شما را می‌شنوند. به خصوص وقتی کودک یا نوجوانی در اطرافتان می‌بینید مراقب کلماتی که به زبان می‌آورید باشید.

    بی سر و صدا آدامس بجوید:

    صدا در آوردن موقع آدامس جویدن، باد کردن آن ترکاندن آن کار زشتی است.

    از محیط زیستتان محافظت کنید:

    آشغالتان را در نزدیک‌ترین سطل آشغال بیندازید. اگر در نزدیکتان سطل آشغال نمی‌بینید تا زمانی که سطل دیگری پیدا کنید آن را در دستتان نگه دارید.

    اگر سیگاری هستید مراقب باشید:

    فقط در مکان‌های تعین شده سیگار بکشید. ته سیگارتان را روی زمین نیندازید شاید کوچک باشند ولی به هر حال آشغال هستند.

    یکی از محک‌های آداب اجتماعی صحیح، نحوه‌ی برخورد در مقابل رفتاری بی‌ادبانه است. اکثر مردم به سادگی رفتارهای بی‌ادبانه را نادیده می‌گیرند، یا به این دلیل که چنان سریع رخ می‌دهد که وقت واکنش نشان دادن ندارند، یا به این دلیل که نمی‌خواهند اتفاقی جزئی به برخوردی جدی تبدیل شود.

    چند نکته در ارتباط با رفتار با افراد بی ادب

  • به این نکات توجه کنید:چه کسی بی ادبی کرده است؟آیا کسی که به شما توهین کرده یک غریبه است یا کسی است که پرخاشگرانه رفتار می‌کند؟ اگر پاسختان مثبت است، بهتر است پاسخ ندهید تا هدف خشم او واقع نشوید.

    چه نکته‌ای را می‌خواهید تذکر دهید؟

    تذکر دادن خطایی کوچک اشکالی ندارد: (ببخشید، ولی فکر می‌کنم روی صندلی من نشسته‌اید.) ولی اصلاح رفتار یک غریبه وظیفه‌ی شما نیست

    مراقب لحنتان باشید.

    اگر تصمیم گرفتید چیزی بگویید با لحنی خوشایند و بی غرض تذکر دهید:

    (ببخشید، این چرخ دستی خرید من است.) یا (ممکن است کلاهتان را بردارید؟ من پرده را نمی‌بینم.)

    اشتباهات بچه‌های مردم را اصلاح نکنید.

    اگر مشکلی ایجاد شده با والدین صحبت کنید: ( می‌دانم که در هواپیما به بچه‌ها سخت می‌گذرد، ولی ممکن است از پسرتان بخواهید به صندلی من لگد نزند، متشکرم.)

     

    مسئله را شخصی نکنید:

    شاید کسی که به شما بی‌ادبی کرده روز سختی داشته است.

    درمورد هر مسئله‌ای جنگ راه نیندازید.

    گاهی بهتر است مسائل را نادیده بگیرید. چند نفس عمیق بکشید و از خودتان بپرسید: (آیا واقعا ارزش آن‌ را دارد که اعصاب خودم را خورد کنم؟)

    به خنده و شوخی برگزار کنید:

    در چنین مواردی برخورد دوستانه و حس شوخ‌طبعی می‌تواند به شما کمک کند. بخندید و موضوع را عوض کنید.

     

آداب رفتن سر میز غذا

پیش از رفتن سر میز چه کارهایی را باید انجام دهیم:

غذا خوردن مناسبتی اجتماعی است. ایجاد تجربه‌ای خوشایند در هنگام غذا خوردن مسئولیت همه است، نه فقط کسی که غذا می‌پزد یا میز را میچیند. پس پیش از رفتن به سر میز:

  • دست‌هایتان را بشویید و موهایتان را شانه بزنید.
  • کفش و لباس مناسب بپوشید.
  • درصورت لزوم لباس‌هایتان را عوض کنید و لباس تمیز بپوشید.
  • کلاهتان را بردارید (خانم‌ها می‌توانند کلاهشان را در صورتی که تزئینی است روی سرشان نگه دارند)

آداب غذا کشیدن:

وقتی میخواهید برای خودتان سر میز غذا بکشید اولین نکته‌ای که باید رعایت کنید این است که مراقب باشید غذا روی میز نریزد. نکات زیر را به خاطر داشته باشید.

  • اگر قاشق و چنگالی برای غذا کشیدن در دیس قرار گرفته است، چنگال را زیر غذاهایی مانند ورقه‌های گوشت یا مارچوبه و قاشق را روی آن‌ها قرار دهید تا آن را در هنگام انتقال یه بشقابتان کنترل کنید.
  • سس گوشت را مستقیما با قاشق از ظرف آن روی گوشت، سب زمینی یا برنج بریزید، یعنی ظرف ها را نزدیک بشقابتان نگه دارید.
  • چاشنی‌ها، خیارشور و ژله درکنار غذاهایی قرار می‌گیرند که قرار است با آن خورده شوند. زیتون‌، مغزها، تربچه یا کرفس را در بشقاب نان می‌‌گذارند. اگر بشقاب نان ندارید، آن را در کنار بشقاب غذایتان قرار دهید.
  • اگر دیس از دسترستان دور است به جای این که سعی کنید دستتان را به آن برسانید، از کسی بخواهید تا آن را به شما بدهد.
  • تقاضای چاشنی‌هایی را نکنید که سر میز نیستند، مگر چاشنی‌های متداولی مانند نمک و فلفل. درخواست هر چیز دیگری به طور مستقیم یعنی غذا چیزی کم دارد.
  • چند نکته درباره آداب غذا خوردن:آداب خاص غذا خوردن از فرهنگی به  فرهنگ دیگر متفاوت است، ولی هدف همه آن‌ها این است که غذا خوردن را به فعالیتی خوشایند برای همه تبدیل کنند.
    • آداب صحیح غذا خوردن آدابی است که جلب توجه نمی‌کند و طبیعی انجام می‌شود.
    • هنگام غذا خوردن ملچ ملچ نکنید.
    • تند تند غذا نخورید.
    • قبل از همه شروع به غذا خوردن نکنید.
    • از بشقاب دیگران چیزی برندارید.
    • با دهان پر صحبت نکنید.
    • دستتان را برای برداشتن نمکدان دراز نکنید؛ بهتر است در صورت فاصله داشتن نمکپاش از دیگران درخواست کنید که نمکپاش را به شما بدهند.
    • از تلفن همراه خود استفاده نکنید.
    • با چنگال خود به دیگران اشاره نکنید.
    • غذا را در مقابل دیگر مهمانان فوت نکنید و اجازه دهید خودش آرام آرام سرد شود.
    • قاشق سوپ با توجه به شکلی که دارد قطعا می‌دانید که نباید داخل دهان ببرید اما حواستان باشد که سوپ را هم هورت نکشید و از لبه قاشق سوپ را میل کنید.
    • بهتر است استفاده از قاشق، چنگال و کارد را بدانید اما اگر نمی‌دانید اشکالی ندارد می‌توانید کمی صبر کنید و میزبان را زیر نظر داشته باشید.گفت­وگو در مهمانی اصل مهمی تلقی می‌شود. اگر همه فقط به بشقاب چشم بدوزند و صحبت نکنند، هر چقدر هم که غذا خوشمزه باشد دیگر لذت بخش نخواهد بود.چند نکته که باید در گفت­وگو سر میز به خاطر داشته باشید صحبت خواهیم کرد.
      • از این سو به آن سوی میز داد نزنید.
      • به صحبت‌های دیگران علاقه نشان دهید و گاهی اظهار نظر کنید.
      • شنونده خوبی باشید.
      • مراقب باشید وسط حرف کسی نپرید.
      • درباره غذا فقط مثبت اظهار نظر کنید و از آشپز و میزبان تشکر کنید.
      • تا جایی که می‌توانید از مطرح کردن موضوعات اختلاف برانگیز مثل سیاست، مذهب و… خودداری کنید؛ این به معنای صحبت نکردن درباره وقایع روز نیست، بلکه بهتر است شخصیت مخاطب خود را بشناسیم.
      • بهتر است درباره موضوعات ناخوشایندی مثل بیماری یا عمل جراحی خود صحبت نکنید؛ ممکن است اشتهای دیگران را کور کند.

      چند موضوعی بی‌خطر:

      در این مورد همیشه می‌توانید روی موضوع‌های عمومی حساب کنید.

      موضوع‌های مناسب عبارت‌اند از: ورزش، شخصیت‌های ورزشی، موسیقی یا فیلم  و… البته موضوعی که از قدیم رایج و مناسب بوده آب و هوا است که می‌تواند برای شروع صحبت گزینه مناسبی باید.

      بهتر است صحبت کردن و غذا خوردن همزمان نباشد.به شخصی که با او در حال گفت­و گو هستید نگاه کنید. بهتر است با افرادی که در کنارتان یا روبه روی شما هستند صحبت کنید.پیشخدمت‌ها

      تعامل شما با پیشخدمت تاثیر بسیاری بر لذت بردن از غذایی دارد که در رستوران می‌خورید. امروزه پیشخدمت خود را به سرعت به مهمانان معرفی می‌کنند ولی حتی اگر این کار را نکردند مشتری مودب باید با آنها با احترام برخورد کند.

      احترام به پیشخدمت به معنای تشکر از او به خاطر هر کار کوچکی که او انجام می‌دهد نیست ولی هر از گاهی قدر دانی و تشکر بدون شک لازم است.

      چگونه پیشخدمت را صدا بزنیم؟

      هر وقت می‌خواهید پیشخدمت را صدا کنید در چشم او نگاه کنید و اگر از او فاصله دارید دستتان را در حالی که انگشت اشاره‌تان را بالا گرفته‌اید تا بالای سرتان بلند کنید. اگر مشغول سرویس دادن به میزهای دیگر است یا شما را نمی‌بینید با ملایمت صدا کنید پیشخدمت؟ آقا؟

      انگشتتان را روی میز نکوبید و دستتان را با حالتی خشن به سمت او تکان ندهید. چنین حالاتی برخورنده و حاکی از بی احترامی است.

      چند نکته قابل توجه:

      وقتی پیشخدمت به شما سلام می‌کند جواب سلام او را بدهید.

      با لحنی دوستانه حرف بزنید و در خواست‌هایتان را با کلمه‌ی (لطفا) شروع کنید.

      هنگامی که غذاهای مخصوص را برای شما نام می‌برد به او توجه کنید و وقتی نام غذایی را می‌برد که شما دوست ندارید چهره خود را در هم نکشید.

      قبل از اینکه سفارش را شروع کنید و اگر آماده‌اندپیشخدمت را صدا کنید.

      لازم نیست در مورد تصمیمتان عجله کنید، ولی نباید وقتی گروهتان با هم مشغول گپ زدن هستند، پیشخدمت را نادیده بگیرید. طولانی کردن مدت تصمیم‌گیری برای سفارش غذا باعث می‌شود سرو کردن غذا هم به تاخیر بیفتد.

       

کلمات جادویی

1. “لطفا”

کلمه “لطفا” واقعا کلمه ای جادویی است چون دستور را به درخواست تبدیل می کند. کلمه لطفانشان دهنده‌ی احترام و ملاحظه برای افرادی است که با آنها ارتباط برقرار کرده‌اید، و زمینه را برای ادامه کار مهیا می‌کند.

.

۲. “متشکرم_ خواهش میکنم”

اکثر مردم می‌دانند که باید بخاطر یک هدیه، لطف، پاداش و از این قبیل تشکر کنند. ولی گاهی متوجه نمی شویم که باید به خاطر ادب و نزاکت افرادی که طی روز سر راهمان قرار می‌گیرند هم تشکر و قدردانی کنیم، برای مثال فردی که در را برایمان باز نگه میدارد، این لطف کوچک به دلیل مشغله زیاد مردم که به اطرافشان توجه نمی‌کنند نادیده گرفته می‌شود. ابراز قدردانی و تشکر نشان دهنده‌ی تمدن و فرهنگ است.

وقتی کسی می‌گوید “متشکرم” بهترین پاسخ این است، “خواهش می‌کنم” کم رو نباشید تشکری که بخاطر لطفتان از شما شده را بپذیرید.

نکته ظریفی است، ولی وقتی در مقابل می‌گویید “چیزی نبود”، یا “قابل شما را نداشت” یعنی برای کاری که کرده اید ارزشی قائل نیستید. پس نسبت به تشکر کردن دیگران بی تفاوت نباشید. با پذیرش بزرگوارانه تشکر، عادت تشکر کردن را رواج می‌دهید.

.

۳. “ببخشید”

ببخشید، معذرت می خواهم و پوزش میطلبم نشان دهنده آگاهی شما از این موضوع هستند که باعث ناراحتی کسی شده اید، به فرد نشان می‌دهدکه کار شما عمدی نبوده و باعث آرام شدن شرایط می‌شود.

عادت کنید وقتی کارهای زیررا انجام می‌دهید عذر خواهی کنید:

_ وقتی لازم است در کاری وقفه ایجاد کنید: (ببخشید، ولی پای تلفن با شما کار دارند.)

_ وقتی می‌خواهید درخواستی را مطرح کنید: (ببخشید، ولی اینجا نمی‌توانید سیگار بکشید.)

_ وقتی می‌خواهید اشتباهی را بپذیرید: (ببخشید متوجه نشدم شما در صف هستید.)

_ وقتی کار بدی مانند بادگلو کردن ازشما سر میزند: (ببخشید)

_ وقتی مکالمه ای را ترک می کنید: (ببخشید دلم می‌خواست بیشتر بمانم، ولی باید بروم)

وقتی از سر میز بلند می‌شوید: ( لطفا مرا ببخشید.)

.

۴. “متاسفم”

یکی از ساده ترین و اغلب مهربان‌ترین راه‌ها برای ابراز همدلی یا پشیمانی است. از دست دادن کار، بیماری، مرگی در خانواده، یا از دست دادن حیوان خانگی مواقعی هستند که می‌توانید از کلمه‌ی متاسفم استفاده کنید. در چنین مواقعی مسئله را ساده برگزار کنید، لازم نیست به آن شاخ و برگ بدید ” متاسفم که چنین اوقات دشواری داشتی. تمام مدتی به تو فکر میکردم.”

.

در رد کردن پیشنهاد، درخواست یا دعوت، چقدر ادب و نزاکت به خرج می دهید؟

عجیب است که اکثر مردم وقتی جواب منفی بدهند با حالتی بی ثبات و مردد این کار را می‌کنند‌. صداقت یکی از اصول بنیادی آداب اجتماعی صحیح است.

عبارت ساده “نه متشکرم” که در کودکی آن را یاد گرفته‌ایم باید بخشی از واژه نامه ی روزمره ی زندگی تبدیل شود.

در اینجا به راه‌هایی اشاره شده که به شما کمک می‌کنند در عین با ملاحظه بودن جواب منفی موثری بدهید:

۱. تا ده بشمارید:

چند دقیقه مسئله را سبک سنگین کنید و محدودیت‌هایتان را بسنجید (زمان، پول، علاقه)

حاصل این است که با عزم راسخ‌تری تصمیم می‌گیرید، جواب منفی را ساده‌تر منتقل می‌کنید و پذیرش آن برای پیشنهاد دهنده هم ساده می‌کنید.

۲. نه را با اظهار نظری مثبت همراه کنید:

“نه، ولی از اینکه چنین پیشنهادی دادید متشکرم.” چنین جمله‌ای نشان دهنده‌ی قدر دانی از ملاحظات فرد مقابل است.

۳.در صورت امکان، دلیلی مناسب و صادقانه بیاورید:

“نه، برنامه کاری ام مرا کلافه کرده است.”

تنها زمانی دلیل خود را ذکر کنید که واقعی است و در دادن جواب منفی به شما کمک می کند.

۴. دو پهلو حرف نزنید:

فکر نکنید اگر جواب منفی می‌دهید مقصر هستید، پس مِن مِن نکنید.

“فکر نمیکنم بتوانم” یا “احتمالا نمی‌توانم” نشان می دهد هنوز تصمیم نگرفته‌اید و باعث می‌شود طرف مقابلتان به متقاعد کردن شما ادامه دهد. عدم قاطعیت باعت ادامه دار شدن بحث می‌شود و به ناراحتی دو طرف می‌انجامد.

۵. در را به روی درخواست‌های آینده باز نکنید:

یا از پیشنهادی استقبال کنید یا قاطع جواب نه بدهید.